Mối liên quan giữa mất ngủ và bệnh về gan

[saigonman]

Từ 21 giờ đêm, các hệ miễn dịch và các cơ quan đào thải chất độc như gan, mật, phổi, ruột già, ruột non… bắt đầu hoạt động. Các cơ quan này sẽ hoạt động có hiệu quả nhất khi chúng ta đi ngủ sớm và có giấc ngủ say.

Những người thông minh là những người dành 1/3 cuộc sống cho việc ngủ. Nghe có vẻ lãng phí, nhưng thật ra, trong khi ngủ, cơ thể hoạt động như một "công cụ làm sạch nhà" theo đúng nghĩa đen. Hoạt động thần kinh trong khi ngủ gần như xảy ra với cùng một mức độ như khi còn thức. Bên cạnh các chức năng mà cơ thể thực hiện không tự nguyện trong khi ngủ như tiêu hóa thức ăn, thở, gửi tín hiệu đến các cơ quan…, thì thời gian đó, não còn tiến hành quá trình nhận thức tích cực hơn.



Thức đêm là nguyên nhân gây hại cho gan và sức khỏe bản thân. Bởi vì hormone vỏ thượng thận và hormone tăng trưởng đều tiết ra vào ban đêm khi con người chìm vào giấc ngủ. Hormone vỏ thượng thận tiết ra vào lúc sáng sớm trước khi bình minh, có tác dụng thúc đẩy trao đổi chất đường trong cơ thể, đảm bảo cơ thịt phát triển.
Hormone tăng trưởng sau khi ngủ mới sản sinh ra, vừa thúc đẩy tăng trưởng ở thanh thiếu niên mà cũng kéo dài quá trình lão hóa ở người già. Vì vậy thời gian ngủ tốt nhất trong ngày là buổi tối từ 10 giờ đến sáng sớm lúc 6 giờ.

Theo đồng hồ sinh học, khoảng thời gian từ 23h đến 1h sáng là thời gian của tế bào gan hoạt động để thực hiện các chức năng thải độc, trao đổi chất, chuyển hóa các chất trong cơ thể. Còn trong khoảng thời gian từ 1h đến 3h sáng, túi mật trong gan giúp cơ thể tiêu hóa chất béo, cholesterol trong gan và trong máu. Gan và mật sẽ thực hiện tốt vai trò này khi con người ngủ say nhất.

Từ 3 – 5 giờ sáng, gan sẽ hoàn thành quá trình thanh lọc và nghỉ ngơi. Nếu trong giai đoạn này cơ thể không ở trong trạng thái ngủ sâu giấc thì gan sẽ không đủ điều kiện tốt để làm việc, gây ra sự thiếu hụt lượng máu trong gan, từ đó làm tổn thương các tế bào, khó hồi phục và sửa chữa những tế bào hỏng.

Sau đó, từ 5 – 7 giờ sáng là thời điểm vàng để thức dậy và vệ sinh cá nhân để thải độc tố ra bên ngoài. Vì đồng hồ của sinh học của cơ thể ấn định như vậy nên nếu bạn thức quá khuya hay dậy quá trễ đều gây hại đến việc thải độc và nghỉ ngơi của gan.


Ngủ nướng

Ngược lại nếu trong khoảng thời gian này bạn vẫn còn thức thì không những không giúp gan thải độc mà còn gây ra các phẩn ứng ôxy hóa sản sinh ra các chất trung gian độc hại ROS (Reactive Oxygen Species) kích hoạt tế bào Kupffer phóng ra các chất gây viêm như TNF-α, TGF-β và Interleukin, làm suy giảm vai trò của gan và ảnh hưởng đến tế bào gan và dẫn đến các bệnh nguy hiểm như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan hoặc ung thư gan.

Lời khuyên dành cho người mắc bệnh gan chính là: bạn nên cân bằng giữa thời gian nghỉ ngơi và làm việc, từ bỏ thói quen thức khuya sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe của gan. Mỗi ngày bạn nên đi ngủ trước 22h để có được một giấc ngủ sâu, vì đây là khoảng thời gian tốt nhất nuôi dưỡng máu trong gan, giúp gan khỏe mạnh.


Ngủ đúng giờ giúp cơ thể khỏe mạnh khi thức giấc

Nếu bạn bị khó ngủ, hãy làm ấm cơ thể bằng cách ngâm chân vào chậu nước ấm để tăng khả năng lưu thông máu trước khi ngủ. Điều chỉnh nhiệt độ trong phòng thích hợp để dễ ngủ hơn. Khi ngủ, không nên mặc quần áo chật, bó sát gây khó chịu, bí bách, thay vào đó nên mặc quần áo rộng rãi, thoải mái sẽ giúp bạn cảm thấy dễ ngủ hơn.
Nếu bạn không chìm vào giấc ngủ sau 20 phút đi ngủ, bạn không nên đi ra khỏi giường mà chỉ cần nằm thư giãn đọc một vài trang sách. Bạn đừng sử dụng thiết bị công nghệ hoặc ti vi, khiến não làm việc, sẽ kích thích bạn và bạn sẽ tăng cảm giác bồn chồn. Sau khi đọc sách khoảng 10 - 15 phút, hãy nhắm mắt lại và ru mình chìm vào ngủ càng sớm càng tốt.

Theo SK & ĐS

[saigonman]

Đọc thêm:

Mất ngủ do gan

Gan là một tạng rất quan trọng mà chúng ta có thể qua đời nếu gan ngưng hoạt động trong một vài tiếng. (Hình minh họa: familydoctor.org)

Huyết do tâm làm chủ, mạch do các mạnh máu và vi ti huyết quản lưu hành. Tâm và huyết mạch làm việc nhịp nhàng và chặt chẽ với nhau, nhưng chủ động vẫn là tâm. Tinh hoa của tâm hiện ra sắc mặt, cho nên sắc mặt có thể cho biết sự thịnh suy của tâm.

Tâm chủ về thần minh, thần nhờ khí huyết mà tươi sáng. Khí huyết không làm việc nhịp nhàng thì thần khí tổn thương. Cho nên tâm khí hư thì thần khí sút kém và hay buồn bã. Tâm khí hưng thịnh thì thần mạnh và tươi vui.

Hoạt động của cuộc sống hằng ngày và dinh dưỡng cũng ảnh hưởng tới thần minh và huyết mạch. Nếu lo âu quá độ cũng ảnh hưởng tới tâm khí. Nếu ăn uống thất thường không đủ dinh dưỡng giúp tạng phủ hoạt động bình thường, để sinh khí huyết cho cơ thể, sẽ gây cho tâm làm việc bất bình thường…

Tóm lại hoạt động của thần minh, huyết mạch và tạng phủ phải phối hợp chặt chẽ với nhau, từ đó cho chúng ta thấy tâm là chủ của hoạt động toàn thân. Một khi tim ngừng đập là coi như sinh mệnh chấm dứt.

Gan hỏa vượng tổn âm phận gây ra mất ngủ

Gan là một trong năm tạng rất quan trọng và có những đặc tính, thuộc hành Mộc, khai khiếu tại mục, liên quan tới gân, giận dữ, khí sinh phát của mùa Xuân, thuộc phong, thích vị chua.

Gan chủ về sơ tiết, điều hòa dương khí của toàn thân. Khí của gan thường can trường, cấp bức, thích vui chơi thoải mái, và ghét gò bó, uất trệ. Nếu gan khí hữu dư làm cho con người hay sợ sệt, kinh khiếp. Nếu gan khí sơ tiết quá độ sẽ xuất hiện chứng đau mắt, choáng váng, mắt đỏ, chảy nước mắt.

Gan khí uất ức, không sơ tiết được thành bệnh gan khí uất kết như chứng tức ngực, nghẹt thở rất khó chịu, tưởng bị tim hành phải đi cấp cứu bệnh viện, đau một hay cả hai bên sườn. Gan tàng (chứa) huyết, nên về đêm người thiếu máu không tàng đủ về gan cũng sinh ra mất ngủ, khác với tâm chủ về huyết. Gan tàng huyết là chỉ việc điều tiết lượng huyết. Khi vận động lượng huyết phải gia tăng, khi nghỉ lưu lượng thông của huyết giảm bớt. Công năng điều tiết lượng huyết như vậy là nhờ vào gan.

Thí dụ người già thì động tác chậm chạp, vận động không nhanh nhẹn vì gan không có đủ dinh dưỡng cho gân, gây ra co, dãn, duỗi của gân, không đàn hồi bình thường, không những vậy còn làm cứng lại mà xuất hiện chứng co giật cấp tính hay vọp bẻ phần nhiều liên hệ tới gan.

Ngoài ra gan còn là một trong những tạng có nhiệm vụ thanh lọc rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của con người. Nhiệm vụ chính của gan là tẩy độc. Gan sẽ trung hòa tất cả những độc tố trong máu và di chuyển chúng xuống thận. Thận, ruột non và ruột già thanh lọc một lần nữa. Thành phần dưỡng chất tốt đi ngược lên phế trở lại, còn phần cặn bả thì tống ra ngoài theo đường tiểu tiện và đại tiện. Gan còn chế biến tất cả những đồ ăn chúng ta ăn vào và chuyển hóa thành những dưỡng chất cần yếu để cơ thể chúng ta sẵn sàng hấp thụ.

Theo nghiên cứu của bác sĩ Bernad MD cho biết những chất mỡ và cholesterol sau khi gan thanh lọc chuyển xuống thận và ruột để tiếp tục thanh lọc nữa, nhưng muốn thanh lọc những chất này cần phải có chất xơ. Có một số người không ăn rau trái và các hạt, nên không có chất xơ để chuyển những cholesterol, mỡ và tế bào ung thư ra ngoài; rồi chúng lại đi ngược về gan và cứ thế làm thành một vòng luẩn quẩn, càng ngày chất độc càng tích lũy càng nhiều mà gây ra bướu và ung thư là như vậy.

Gan là một tạng rất quan trọng mà chúng ta có thể qua đời nếu gan ngưng hoạt động trong một vài tiếng.

Thường người ta không để ý đến lá gan nhiều, bởi vì lá gan không trực tiếp nối với dây thần kinh. Vào lúc mà chúng ta cảm thấy có điều gì không ổn định với tạng này, thì hầu như lúc đó gan đã bị hủy hoại tới 75%. Lúc sự hư hoại đã xuyên qua lớp ngoài của lá gan và chạm tới những dây thần kinh, thì cảm giác đau đớn mới nhận được. Đó là những triệu chứng báo động như viêm gan, xơ gan và ung thư gan.

Theo ngũ hành, gan thuộc hành Mộc, tâm thuộc hành Hỏa. Mà Mộc sinh Hỏa, cho nên bất cứ nguyên nhân gì gây ra gan bất thường đều ảnh hưởng tới hành hỏa theo tương sinh, có nghĩa là ảnh hương tới tim mạch.

Một khi gan hỏa vượng, nguyên nhân gan hỏa vượng thường do ăn uống không điều độ, rượu thịt quá chén, hay giận dữ, bồn chồn, mắt đỏ, tức hai bên sườn. Đầy hơi, xốn xang bao tử, ăn không được nhiều, không kiểm soát được mình, làm tổn thương âm phận tim gây ra mất ngủ hay ngủ chập chờn, lưỡi và cổ họng khô, miệng đắng, dễ giận, ăn không thấy ngon, lợm giọng nhưng không mửa, bị tức hai bên sườn, mệt mỏi.
Lưỡi khô và đỏ. Mạch huyền và sác.

(Bác Sĩ Đặng Trần Hào)