Bài viết sẽ chia sẻ tới bạn đọc cách nhận biết các cấp độ phỏng khác nhau và một số mẹo giảm đau nhanh nếu không may gặp phải những tai nạn đáng tiếc.


Phỏng do cháy nắng

Phỏng là điều không ai muốn vì nó gây ra cảm giác rát, đau nhức và khó chịu. Dựa trên diện tích bỏng ngoài da, chúng ta có thể chẩn đoán mức độ và phân chia thành nhiều cấp độ phỏng khác nhau.

Sự phân loại này giúp chúng ta có thể biết khi nào một vết phỏng cần phải sơ cứu y tế khẩn cấp và loại phỏng nào có thể tự chữa được tại nhà. Trước hết hãy cùng tìm hiểu cấu tạo của làn da con người để biết phỏng tác động ra sao tới cơ quan chiếm nhiều diện tích nhất trên cơ thể người.

Cấu tạo của da người

Da là cơ quan lớn nhất vì nó chiếm tới 16% trọng lượng cơ thể. Da có cấu tạo gồm 2 phần cơ bản là lớp biểu bì và hạ bì. Ngoài ra còn có thêm lớp dưới da có tên Hypodermis.

Theo ScienceABC, lớp biểu bì là lớp ngoài cùng của da và mỏng hơn lớp hạ bì bên trong. Lớp biểu bì không có mạch máu và chúng thường có tế bào chính là những keratinocyte (tế bào sừng). Các tế bào biểu mô nhận dinh dưỡng thông qua sự khuếch tán từ lớp hạ bì. Những tế bào mới được hình thành sẽ từ từ di chuyển đến đỉnh của lớp biểu bì và thay đổi hình dạng, thành phần của chúng sau khi bị cô lập khỏi nguồn cấp máu.

Cuối cùng lớp tế bào này chết đi và bong ra. Lớp biểu bì được chia thành 5 lớp nhỏ gồm: lớp sừng, lớp bóng, lớp hạt, lớp gai và lớp đáy.


(Ảnh minh họa)

Lớp hạ bì nằm ở dưới lớp biểu bì và dày hơn. Đây là nơi chứa sợi collagen, tạo ra sự đàn hồi và dẻo dai cho da. Cả hai lớp được nối với nhau qua một màng tế bào. Riêng lớp hạ bì có mô liên kết với dây thần kinh. Nó cũng có nang lông, tuyến mồ hôi, mạch máu và mạch bạch huyết. Lớp hạ bì được chia thành 2 phần gồm vùng nhú và vùng lưới.

Dưới lớp hạ bì là mô dưới da. Về căn bản thì đây không phải là một phần của da. Nó còn được gọi là hypodermis, chức năng chính của lớp này là gắn da vào xương và cơ bên dưới. Lớp hypodermis chủ yếu chứa chất béo, mạch máu và thần kinh. Có thể coi hypodermis giống như một tấm đệm bảo vệ cơ thể người.

Từ cấu tạo của da, chúng ta hãy tìm hiểu nếu có tác động của nhiệt độ hay nói cách khác bị phỏng, các lớp da này sẽ bị hủy hoại như thế nào.

Phỏng cấp độ 1

Đây là loại phỏng ít nguy hiểm nhất. Nó chỉ ảnh hưởng đến lớp biểu bì và không cần thiết phải nhập viện hoặc chăm sóc y tế đặc biệt. Ví dụ cháy nắng có thể coi là một dạng phỏng cấp độ 1.


Đặc trưng của vết phỏng độ 1 là lớp da ửng đỏ và sưng. Phỏng độ 1 hiếm khi để lại sẹo. Các vết phỏng cũng nhanh lành, thường trong vòng 1 tuần sau khi lớp tế bào trên cùng chết đi và bong ra.

Cách sơ cứu nhanh nhất với phỏng độ 1, đó là nhúng nhanh vị trí bị phỏng vào nước mát. Bạn cũng có thể dùng thuốc giảm đau nếu cơ thể có biểu hiện nhạy cảm với vết phỏng. Mặc dù phỏng độ 1 hiếm khi để lại tổn thương nào về lâu dài nhưng loại thuơng tổn này có thể khiến một vùng da bị sẫm màu hoặc sáng bóc sau khi lớp da chết bong ra.

Phỏng cấp độ 2

Những vết phỏng cấp độ 2 gây đau đớn và có hại hơn so với phỏng độ 1. Loại phỏng này thường gây tổn thương lâu dài và tác động tới cả lớp hạ bì. Dạng thuơng tổn này sẽ cần nhiều thời gian hơn để chữa lành, có thể mất từ 2-3 tuần trở lên.

Khác với phỏng cấp độ 1, phỏng độ 2 sẽ cần phải có sự can thiệp và chữa trị y tế ngay lập tức. Tùy thuộc vào diện tích phỏng và mức độ phỏng trên da, các bác sĩ có thể quyết định ghép da hoặc không.


Phỏng độ 2 có đặc trưng là những mụn nước phồng rộp có thể chảy ra nếu bạn bóp vào. Chúng có thể tồn tại cho tới khi vết thương bên trong cấu trúc da lành lặn hoàn toàn. Phỏng độ 2 thường khiến da trở nên sạm màu hơn sau khi lành. Trong quá trình tái tạo lại cấu trúc da, bệnh nhân có thể thấy các vẩy mềm và dày bao quanh lớp da chết vì phỏng. Sau khi bong ra, bạn sẽ thấy lớp da mới bên dưới.

Với phỏng độ 2, cách sơ cứu tốt nhất cũng là cho tiếp xúc ngay với nước mát để giảm đau.

Phỏng độ 3

Đây là loại phỏng nặng nhất và mất nhiều thời gian nhất để chữa lành. Khi bị phỏng độ 3, cả lớp biểu bì và hạ bì đều bị cháy hoàn toàn, bao gồm cả nang lông, tuyến mồ hôi. Thậm chí nếu vết bỏng sâu hơn, chúng có thể gây hại cho các mô dưới da.

Có một quan niệm sai lầm cho rằng, người bị phỏng độ 3 thường sẽ cảm thấy đau nhất. Nhưng thực tế không phải vậy. Ngược lại, phỏng độ 3 gây ra vết thương vô cùng nghiêm trọng, dẫn tới cả những đầu dây thần kinh có nhiệm vụ cảm nhận sự đau cũng bị hủy hoại, tê liệt gây ra mất cảm giác đau. Tùy thuộc vào nguyên nhân, khu vực bị ảnh hưởng vùng da có thể xuất hiện màu trắng sáp, màu nâu sậm và các mụn nước.


Với phỏng độ 3 không có một khoảng thời gian chắc chắn để xác định thời gian bình phục. Mức độ phỏng này sẽ để lại những vết sẹo lớn và không thể lành theo thời gian. Nếu trường hợp phỏng quá nặng, các bác sĩ có thể phải quyết định ghép da.

Nếu tổn thương phỏng độ 3 kéo dài và lan xuống xương, cơ và gân, đó gọi là phỏng độ 4. Loại phỏng này sẽ khiến cơ thể rất đau đớn, thậm chí có thể gây tử vong.

Kết luận chung, phỏng độ 1 là loại bỏng chúng ta có thể sơ cứu và chữa lành ngay tại nhà. Trong khi đó kể từ phỏng độ 2 trở đi, bạn sẽ cần phải tới ngay các cơ sở y tế hoặc bệnh viện để chữa trị nếu không muốn để lại di chứng nguy hiểm về sau.

Một số mẹo giảm đau ngay lập tức do phỏng vô cùng hiệu quả

- Sử dụng lòng trắng trứng: Sau khi bị phỏng lấy ngay một chút lòng trắng trứng bôi vào vết phỏng để nhanh chóng giúp giảm đau. Sau khi lòng trắng khô, tiếp tục bôi tiếp cho tới khi các vết phỏng hết phồng rộp. Cuối cùng chỉ cần lấy nước để rửa sạch.

- Sử dụng nha đam: Nhanh chóng cắt một nhánh nha dam và bôi phần nhựa lên vết bỏng, bạn sẽ thấy dịu ngay vì nha đam có tính mát và giảm đau, chống viêm rất hiệu quả.


- Sử dụng khoai tây: Hãy cắt một lát khoai tây và đắp lên vết phỏng. Cách này giúp làm dịu vết phỏng khá nhanh.

- Sử dụng mật ong: Mật ong không chỉ là một thức uống bổ dưỡng mà còn là bài thuốc hiệu nghiệm để chống nhiễm trùng và giảm đau do bị phỏng.

- Sử dụng bã trà xanh: Bã trà sau khi uống hoặc các túi lọc có chứa trà rất hiệu nghiệm trong việc giảm đau rát và phồng rộp do phỏng gây ra.

Lưu ý: Tránh bôi dầu mỡ lên vết phỏng vì có thể khiến vết phỏng thêm khó lành và nhiễm trùng. Đặc biệt không được chườm đá lạnh lên vết phỏng ngay lập tức vì nó có thể làm tổn thương lớp biểu bì, gây ra hoại tử về sau.

Theo vnreview.vn